Zij-instromer
Wat is een zij-instromer precies en wat zijn de mogelijkheden?
Het tekort aan leraren in Nederland is al jaren een actueel thema. Tegelijkertijd groeit het aantal mensen dat vanuit een andere sector wil overstappen naar het onderwijs. Deze groep noemen we zij-instromers. Maar wat betekent dat precies? Hoe word je zij-instromer? Wat zijn de voorwaarden en mogelijkheden? En wat komt er allemaal bij kijken?
Wat is een zij-instromer?
Een zij-instromer is iemand die al een carrière heeft buiten het onderwijs en ervoor kiest om leraar te worden zonder eerst een volledige lerarenopleiding te volgen. In plaats daarvan volg je een speciaal traject waarin je werken en leren combineert. Je staat (vaak) direct voor de klas en volgt tegelijkertijd scholing om je bevoegdheid te halen.
Waarom zijn zij-instromers belangrijk?
Het Nederlandse onderwijs kampt met een groeiend lerarentekort. Zij-instromers helpen om deze tekorten aan te vullen en brengen bovendien waardevolle ervaring mee uit andere sectoren, zoals:
- Zorg en welzijn
- ICT en techniek
- Bedrijfsleven
- Kunst en cultuur
- Communicatie of HR
Wat zijn de voorwaarden om zij-instromer te worden?
- Je hebt een hbo- of wo-diploma.
- Je hebt aantoonbare affiniteit met kinderen of jongeren.
- Je bent gemotiveerd om te leren en te onderwijzen.
- Je schoolbestuur moet je aanmelden voor het traject.
Daarnaast doe je vaak een geschiktheidsonderzoek bij een lerarenopleiding.
Hoe werkt het zij-instroomtraject?
- Oriëntatie: meeloopdagen, voorlichting of proeflessen
- Gesprek met school(bestuur)
- Geschiktheidsonderzoek bij lerarenopleiding
- Tweejarig opleidingstraject terwijl je werkt
- Behalen van je bevoegdheid
In welke sectoren kun je als zij-instromer aan de slag?
- Basisonderwijs: vaste klas, alle vakken
- Voortgezet onderwijs: vakdocent
- Mbo: beroepsgerichte of algemene vakken
Wat zijn de voordelen van een zij-instroomtraject?
- Je combineert werken en leren
- Je ontvangt vanaf dag één salaris
- Je leert veel in de praktijk
- Je kunt snel je bevoegdheid halen
- Je maakt maatschappelijke impact
- Je brengt levenservaring mee
En de uitdagingen?
- Hoge werkdruk: werken én studeren
- Tijdsinvestering in de avond en weekends
- Veel reflectie en aanpassingsvermogen nodig
Hoe verschilt zij-instroom van andere routes?
| Route | Vooropleiding | Werken voor de klas? | Duur | Doelgroep |
|---|---|---|---|---|
| Zij-instroom in beroep | hbo/wo-diploma | Ja | ± 2 jaar | Carrièreswitchers |
| Verkorte pabo | havo/vwo + ervaring | Soms | ± 2-3 jaar | Onderwijsassistenten |
| LIO-stage | Pabo of lerarenopleiding | Ja | Laatste jaar | Studenten |
Hoe vind je een school die meedoet?
Niet elke school biedt direct een traject aan. Probeer:
- Contact met een bestuur in jouw regio
- Voorlichtingsavonden of regionale oriëntatieprogramma’s
- Vacatures op MeesterBaan met 'zij-instroom mogelijk'
- Overleg met lerarenopleiding over partnerscholen
Hoe wordt het traject bekostigd?
De overheid stelt subsidie beschikbaar aan schoolbesturen. Die vergoedt:
- Het geschiktheidsonderzoek
- Opleidingskosten
- De begeleiding en coaching
Je ontvangt dus een aanstelling én je opleiding wordt (grotendeels) betaald.
Wat kun je doen als je nog twijfelt?
- Doe vrijwilligerswerk of invalwerk
- Volg een oriëntatietraject
- Praat met huidige zij-instromers
- Bezoek voorlichtingsbijeenkomsten van opleidingen
Is zij-instroom iets voor jou?
- “Ik wil van betekenis zijn voor kinderen of jongeren.”
- “Ik heb ervaring die ik wil inzetten in het onderwijs.”
- “Ik wil mijn carrière een nieuwe richting geven.”
- “Ik zoek werk met maatschappelijke impact.”
Bekijk de mogelijkheden via MeesterBaan
MeesterBaan verzamelt dagelijks vacatures waar zij-instromers welkom zijn én geeft inzicht in scholen en besturen die openstaan voor nieuwe carrièreswitchers.
👉 Vacatures voor zij-instromers in het onderwijs
👉 Scholen en besturen die openstaan voor zij-instroom