Hoe kan ik zij‑instromen als leraar in het basisonderwijs?
Heb je een hbo‑ of wo‑diploma en droom je van een carrière voor de klas? Het zij‑instroomtraject in het basisonderwijs (primair onderwijs) maakt het mogelijk om binnen twee jaar je lesbevoegdheid te halen terwijl je al betaald voor de klas staat. Hieronder leggen we stap voor stap uit wat dit traject inhoudt, welke eisen er gelden en hoe je je voorbereidt.
Stappen van het zij‑instroomtraject (PO)
1. Oriëntatie en solliciteren
Begin met oriënteren op scholen en vacatures. Gebruik platforms zoals Meesterbaan en Scholenopdekaart om een school te vinden die jou een plek als zij‑instromer kan aanbieden. Niet alle vacatures vermelden expliciet zij‑instroom; reageer gerust op reguliere vacatures en geef aan dat je interesse hebt in het zij‑instroomtraject.
2. Geschiktheidsonderzoek
Voordat je kunt starten, moet je via de school een geschiktheidsonderzoek laten uitvoeren door een pabo. Dit onderzoek bestaat uit een portfolio (met je opleiding en werkervaring) en één of meer lesobservaties en gesprekken. Het doel is te bepalen of je direct zelfstandig les kunt geven, of je binnen twee jaar de bevoegdheid kunt halen en welke scholing je nodig hebt.
3. Persoonlijk leer‑werktraject
Na een positieve geschiktheidsverklaring teken je een contract bij de school. Je geeft zelfstandig les vanaf dag één, meestal voor 0,4 tot 0,8 fte, en volgt naast het werk een maatwerkopleiding aan een pabo. Het traject duurt maximaal twee jaar; in uitzonderingsgevallen kan verlenging worden aangevraagd. Je ontvangt salaris en hebt geen onbetaalde stageperiode.
Toelatingseisen
- Minimaal een hbo‑ of wo‑bachelor.
- Een tijdelijke aanstelling bij een basisschool (po‑school).
- Een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG).
- Je bent in de afgelopen twee jaar niet ingeschreven geweest aan een reguliere lerarenopleiding (tenzij je deze al hebt afgerond).
Financiering en subsidie
De school waar je werkt betaalt het zij‑instroomtraject, inclusief het geschiktheidsonderzoek, de scholing en de begeleiding. Om deze kosten te dekken kan de school een zij‑instroomsubsidie van € 25.000 per zij‑instromer aanvragen. Hierdoor betaal je als zij‑instromer zelf geen collegegeld.
Tips voor een succesvolle start
- Loop een dag mee op een basisschool om te ervaren hoe het werk is.
- Bereid een portfolio voor met relevante ervaring en opleidingen.
- Stel vragen over de begeleiding en het aantal lesuren tijdens je sollicitatiegesprek.
- Zorg voor steun van je gezin of werkgever; het traject is intensief.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Ervaring in het onderwijs is geen vereiste, maar relevante werkervaring met kinderen of trainingen kan helpen tijdens het geschiktheidsonderzoek. De pabo beoordeelt of je startklaar bent en geeft aan welke scholing je nog nodig hebt.
Hoeveel uur per week werk ik tijdens het traject?De meeste zij‑instromers werken 0,4 tot 0,8 fte. Dat betekent 2 tot 4 dagen voor de klas per week, aangevuld met studiedagen en zelfstudie. Spreek duidelijk af met de school hoeveel lesuren je krijgt en hoe de studiedagen zijn ingevuld.
Hoelang duurt het zij‑instroomtraject in het basisonderwijs?Het traject duurt maximaal twee jaar. In uitzonderlijke situaties kan het met toestemming van de opleidingsinstelling en het schoolbestuur worden verlengd.
Wat kost het traject voor mij als kandidaat?Als zij‑instromer betaal je geen collegegeld; de school bekostigt je studie en kan hiervoor subsidie aanvragen. Je ontvangt vanaf de start salaris voor je lesuren.